Scrabble Ranking

19 oktober 2008

Dappere jurybeslissing ??

Iets wat tijdens een scrabblewedstrijd steeds tot de mogelijkheden behoort, gebeurde in Oostduinkerke. De jury maakte een beoordelingsfout, en kwam daar pas achter nadat een volgende beurt was gespeeld. Hoe loste de jury het probleem op, en wat zegt het huishoudelijk reglement daaromtrent? Een objectieve analyse van het gebeuren:

De situatie

In de negende beurt kwam VERKNIPT op het bord. In de daaropvolgende beurt konden 76 punten gescoord worden met de scrabble MOTETJES. In die beurt kon men met MOTJES VERKNIPT verlengen tot OVERKNIPT, goed voor 65 punten. Na de tiende beurt volgde de pauze. Bij de spelhervatting kreeg een 28-tal spelers een onverwachte nulscore. Zij en hun naaste buren wisten dat de jury de aanbouw OVERKNIPT had afgekeurd. Niemand protesteerde, omdat uiteraard niemand echt zeker wist of Van Dale OVERKNIPPEN al dan niet had opgenomen. De letters voor beurt 11 werden getrokken. Alweer was de letter "O" beschikbaar. Het vierletterwoord ROUX was op C10 goed voor 43 punten. Enkele deelnemers hoopten echter 68 punten te krijgen voor datzelfde woord in aanbouw met -alweer- OVERKNIPT. Inmiddels ontdekte de jury dat de beslissing om OVERKNIPT af te keuren foutief was. Wat nu?

De actie van de jury

Rita Meurrens kondigde aan dat er een fout gemaakt was in beurt tien. Als verklaring voor de fout werd opgegeven dat OVERKNIPT "niet voorkomt in de officiële naslagwerken, maar wel in bijkomende lijsten". Vreemd, want het achtletterwoord OVERKNIP staat wel degelijk in de SWL. Meer zelfs, OVERKNIPPEN komt als lemma voor in de gedrukte Dikke Van Dale 14e editie én in de elektronische Van Dale. De ware verklaring van de fout is te zoeken bij de jury zelf, en niét in de lijsten. Kan gebeuren, niemand maakt daar een probleem van. Aangezien echter -zo werd gesteld- "teveel mensen daar de nadelen van ondervonden" (namelijk diegenen die niet meer durfden spelen met OVERKNIPT en zo minstens 25 punten misliepen) moest beurt elf herspeeld worden. Klinkt aannemelijk, ware het niet dat de reglementen een andere oplossing voorschrijven, die tot op heden bij mijn weten steeds werd toegepast (interclub in Erpe-Mere, interclub in Brugge, de clubbekerfinale in Tielt, ...). Het enige verschil met de meeste andere voorvallen is dat in Oostduinkerke de fout al uitkwam in de volgende beurt, terwijl men doorgaans pas na het spel de fout ontdekt.

De reglementen waren beschikbaar in het jurylokaal, en werden gelezen. Men vreesde allicht reacties van de deelnemers, waarna men opteerde voor de makkelijkst te verdedigen oplossing, namelijk het herspelen van de beurt. De voorgeschreven tekst werd genegeerd.

Belangrijk om weten is ook dat door schrapping van beurt elf VERKNIPT nog in beurten dertien en veertien kon verlengd worden tot OVERKNIPT, telkens voor veel punten. Ook door spelers die in eerste instantie die aanbouwmogelijkheid niet gezien of niet aangedurfd hadden. Het vergaren van punten en percentages werd in de hand gewerkt, de mediaanscore werd opgedreven en het verschil met de winnaar verkleind. Ongewild werden daardoor de rankingpercentages beïnvloed. De jurybeslissing had dus een belangrijke invloed op het verdere scoreverloop. Dat wat als correctie bedoeld was, veroorzaakte het tegenovergestelde.

Wat zeggen de reglementen?

In regel 4.8.4. staat geschreven dat de foute beslissing moet worden herroepen. Zij die in de tiende beurt onterecht een nul kregen, mogen hun score behouden. Vervolgens moet in beurt elf toch ROUX in aanbouw met OVERKNIPT gelegd worden. Spelers die door de jury op het verkeerde been gezet werden, moeten zich "neerleggen bij het feit dat een jury fouten kan maken, en de nadelen die zij denken ondervonden te hebben worden buiten beschouwing gelaten".

Jaren geleden werd in de schoot van het NTSV-bestuur lang gedebatteerd over de reglementen m.b.t. foute jurybeslissingen. De missing die in het seizoen voordien op een clubbekerfinale in Tielt werd gemaakt (het geval AIMABEL) was daartoe de rechtstreekse aanleiding. Men kwam toen tot de bevinding dat het bijzonder moeilijk is, zo niet onmogelijk, om reglementen neer te schrijven voor fouten die verband houden met nullen die hetzij onterecht werden afgeroepen, hetzij onterecht niet werden afgeroepen. Men koos daarom voor een tekst die jarenlang bestaat en die al tientallen keren werd toegepast.

Toepassing van het reglement zou de rechtlijnigheid van beslissingen ten goede komen, en zou de aanbouw OVERKNIPT afgeblokt hebben. Niemand zou in volgende beurten nog makkelijke punten hebben kunnen sprokkelen met de ingelepelde aanbouwmogelijkheid.

Wat gaat men in de toekomst doen in soortgelijke gevallen die echter pas aan het licht komen wanneer reeds meerdere nieuwe beurten gespeeld zijn? Gaat men dan al die beurten annuleren en herspelen?

Bovendien, wat zou de jury beslist hebben indien slechts één of enkele deelnemers op het verkeerde been gezet werden met een onterechte nulscore? Had men dan ook beurt elf laten herspelen? Of zou men zich dan wel beroepen op reglement 4.8.4? Vanaf welk aantal benadeelden kan men overgaan tot annulatie van een beurt?

De enige dappere reactie van de jury zou m.i. erin bestaan hebben om toe te geven dat een fout gemaakt werd, een fout waarvan de behandeling aan bod komt in de reglementen. De jury in Oostduinkerke koos ervoor om niet getrouw te blijven aan de reglementen en aan de in het verleden genomen beslissingen. Men opteerde voor de oplossing die op de minste tegenstand zou stuiten in de zaal. Een gevaarlijk precedent.

Is het huidige reglement de ideale oplossing? Neen, het kan beter. Alleszins dient er nagedacht te worden over één en ander, en eventueel dienen teksten gedeeltelijk herschreven te worden. Reglementen voorhouden die uiteindelijk soms wel en soms niet worden toegepast, dat moet gemeden worden als de pest. Ik neem aan dat ook het NTSV-bestuur er zo over denkt, en dat men zal werken aan een aanpassing van de reglementen.